Specjalizacja:
Seksualność w ciąży – kompletny przewodnik dla przyszłych rodziców
Ciąża to wyjątkowy okres w życiu pary, pełen emocji, zmian i nowych doświadczeń. Jednym z aspektów, który często ulega transformacji, jest życie intymne. W tym artykule omówimy najważniejsze kwestie związane z seksualnością w czasie ciąży oraz w okresie połogu, abyście mogli lepiej zrozumieć zachodzące zmiany i zadbać o Waszą relację.
1. Seks w ciąży – aspekt psychologiczny
Ciąża to czas, gdy w psychice kobiety zachodzą ogromne zmiany. Wahania hormonalne wpływają nie tylko na ciało, ale również na nastrój, samoocenę i libido. Wiele kobiet doświadcza skrajnych emocji wobec własnej seksualności w czasie ciąży:
- Zwiększone libido – niektóre kobiety, szczególnie w drugim trymestrze, gdy ustępują poranne mdłości a krążenie krwi w okolicach intymnych jest zwiększone, odczuwają większą ochotę na seks.
- Obniżone libido – zmęczenie, nudności, zmiany w postrzeganiu swojego ciała czy lęk o bezpieczeństwo dziecka mogą znacząco obniżyć zainteresowanie seksem.
- Ambiwalencja – wielu przyszłych rodziców doświadcza mieszanych uczuć – od pożądania po niepokój związany z nową rolą rodzica.
Ważne, aby pamiętać, że wszystkie te reakcje są normalne. Kluczowe jest komunikowanie swoich uczuć partnerowi i poszukiwanie rozwiązań, które będą komfortowe dla obojga.
Lęki związane z seksem w ciąży często dotyczą bezpieczeństwa dziecka. Warto wiedzieć, że w prawidłowo przebiegającej ciąży seks jest bezpieczny. Dziecko jest chronione przez worek owodniowy, mięśnie macicy oraz śluz szyjkowy, który stanowi dodatkową barierę ochronną przed infekcjami.
Ciąża jest też momentem na eksplorację własnej seksualności! Czasami znane formy seksu czy najczęściej wybierane pozycje seksualne stają się niewygodne lub niekomfortowe. Można to potraktować jako zaproszenie do poszukiwania innych opcji.
2. Jak partner/ka może wspierać w ciąży i w połogu
Rola partnera/ki w czasie ciąży i połogu jest nieoceniona. Oto sposoby, w jakie partner/ka może wspierać kobietę w ciąży:
W czasie ciąży:
- Empatyczne słuchanie – pozwól przyszłej mamie wyrażać swoje obawy, lęki i pragnienia bez osądzania.
- Elastyczność – bądź otwarty na zmiany w waszym życiu seksualnym, szukaj alternatywnych form bliskości.
- Potwierdzanie atrakcyjności – zapewniaj partnerkę o jej pięknie i atrakcyjności mimo zmieniającego się ciała.
- Udział w edukacji przedporodowej – zaangażuj się w przygotowania do porodu i rodzicielstwa.
- Przejęcie obowiązków – pomagaj w codziennych zadaniach, aby odciążyć partnerkę.
W czasie połogu:
- Cierpliwość – powrót do życia seksualnego po porodzie wymaga czasu, zwykle od 4 do 6 tygodni, a niekiedy dłużej.
- Pomoc przy dziecku – aktywnie angażuj się w opiekę nad noworodkiem, aby matka mogła odpocząć.
- Wsparcie emocjonalne – połóg to czas intensywnych zmian hormonalnych i emocjonalnych, bądź wsparciem.
- Dbanie o intymność – szukaj momentów na bliskość, nawet jeśli nie jest to seks.
- Wsparcie w przypadku depresji poporodowej – obserwuj stan emocjonalny partnerki i w razie potrzeby zachęć ją do kontaktu ze specjalistą.
3. Jaka jest „normalna” częstotliwość seksu w związku
Jedno z najczęstszych pytań par dotyczy tego, co jest „normalne” w kontekście częstotliwości współżycia. Prawda jest taka, że nie istnieje uniwersalna norma, która pasowałaby do wszystkich związków. Częstotliwość seksu zależy od wielu czynników:
- Indywidualnych potrzeb i libido partnerów
- Etapu związku (związki z dłuższym stażem zwykle mają mniejszą częstotliwość)
- Ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia
- Poziomu stresu i zmęczenia
- Dostępności i bliskości fizycznej partnerów
W czasie ciąży te czynniki dodatkowo ulegają zmianom. Badania wskazują, że częstotliwość współżycia zwykle zmniejsza się w pierwszym i trzecim trymestrze, a nieco wzrasta w drugim. Według statystyk:
- W pierwszym trymestrze około 40-50% par doświadcza spadku aktywności seksualnej
- W drugim trymestrze aktywność seksualna stabilizuje się lub nieco wzrasta u około 60% par
- W trzecim trymestrze ponad 70% par zauważa znaczący spadek aktywności seksualnej
Najważniejsze, aby częstotliwość seksu była satysfakcjonująca dla obojga partnerów. Jeśli występują duże różnice w potrzebach, warto rozmawiać o kompromisach i alternatywnych formach bliskości.
4. Bliskość bez seksu – alternatywne formy intymności w trudnych okresach ciąży
Gdy współżycie seksualne jest trudne lub niewskazane, istnieje wiele innych sposobów na podtrzymanie intymności:
- Masaż – delikatny masaż pleców, stóp czy ramion może być źródłem przyjemności i bliskości.
- Przytulanie i czułe pocałunki – długie przytulanie stymuluje produkcję oksytocyny, hormonu przywiązania.
- Wspólna kąpiel – ciepła woda może przynieść ulgę w dolegliwościach ciążowych i stworzyć intymną atmosferę.
- Wzajemna masturbacja lub pieszczoty oralne – gdy pełne współżycie jest niewskazane, można rozważyć inne formy sprawiania sobie przyjemności.
- Głębokie rozmowy – dzielenie się marzeniami, obawami i pragnieniami buduje intymność emocjonalną.
- Wspólne rytuały – stwórzcie własne rytuały bliskości, np. wieczorne czytanie dla dziecka w brzuchu.
- Taniec – delikatny, powolny taniec może być formą czułego kontaktu fizycznego.
Pamiętajcie, że intymność to znacznie więcej niż sam akt seksualny. W czasie ciąży warto eksplorować te alternatywne wymiary bliskości.
5. Świadome macierzyństwo a zdrowa seksualność – jak zachować balans
Przejście do roli matki dla wielu kobiet wiąże się z pewnym konfliktem tożsamości. Jak połączyć obraz siebie jako matki z obrazem siebie jako kobiety seksualnej? Oto kilka wskazówek:
- Zaakceptuj zmiany – Twoje ciało i emocje przechodzą transformację, daj sobie czas na adaptację.
- Zadbaj o własne potrzeby – bycie dobrą matką nie oznacza zapominania o sobie. Twoje potrzeby, w tym seksualne, są ważne.
- Oddzielaj role – stwórz przestrzeń i czas, kiedy możesz być przede wszystkim partnerką, a nie tylko matką.
- Znajdź wsparcie – grupy dla przyszłych rodziców, doula czy psycholog mogą pomóc w adaptacji do nowych ról.
- Planuj czas na intymność – spontaniczność może być trudniejsza z dzieckiem, ale planowanie czasu na bliskość też ma swoje zalety.
- Bądź cierpliwa – powrót do satysfakcjonującego życia seksualnego po porodzie wymaga czasu.
Pamiętaj, że bycie matką nie wyklucza bycia kobietą seksualną – te role mogą współistnieć i wzajemnie się wzbogacać.
6. Jak rozmawiać z partnerem/ką o zmianach w seksualności podczas ciąży
Otwarta komunikacja to fundament zdrowej relacji, szczególnie w okresie dużych zmian. Oto jak rozmawiać o seksualności w czasie ciąży:
- Wybierz dobry moment – spokojną chwilę, gdy oboje jesteście wypoczęci i macie czas na rozmowę.
- Wyrażaj swoje uczucia w pierwszej osobie – zamiast „Ty nigdy mnie nie dotykasz” powiedz „Czuję się samotna i tęsknię za twoim dotykiem.”
- Bądź konkretna – mów jasno o swoich potrzebach i obawach.
- Słuchaj partnera/ki – daj mu przestrzeń na wyrażenie jego/jej uczuć i obaw.
- Unikaj oskarżeń – ciąża jest wyzwaniem dla obojga, unikaj obwiniania.
- Szukajcie razem rozwiązań – zastanówcie się, co możecie zrobić, aby oboje czuli się komfortowo i spełnieni.
- Rozważcie konsultację ze specjalistą – seksuolog, psycholog czy doula mogą pomóc w trudnych rozmowach.
Przykłady rozpoczęcia rozmowy:
- „Zauważyłam, że rzadziej się przytulamy. Zastanawiam się, czy to dlatego, że martwisz się o dziecko?”
- „Ostatnio mam większą ochotę na bliskość. Czy możemy porozmawiać o tym, co byłoby dla nas obojga komfortowe?”
- „Czuję się niepewnie w swoim zmieniającym się ciele. Potrzebuję twojego wsparcia i zapewnienia.”
Podsumowanie
Seksualność w czasie ciąży to temat złożony, łączący aspekty fizyczne, emocjonalne i relacyjne. Nie istnieją uniwersalne rozwiązania – każda para musi znaleźć własną drogę do satysfakcjonującej intymności w tym wyjątkowym okresie.
Najważniejsze to pamiętać o:
- Otwartej komunikacji
- Wzajemnym szacunku i zrozumieniu
- Elastyczności i gotowości do adaptacji
- Poszukiwaniu różnych form bliskości
- Trosce zarówno o relację, jak i o zdrowie matki i dziecka
Ciąża to nie tylko czas oczekiwania na dziecko, ale również szansa na pogłębienie Waszej więzi i odkrycie nowych wymiarów intymności. Z otwartością, cierpliwością i troską możecie uczynić ten okres wyjątkowym czasem w Waszym związku.
O autorze
mgr Pola Dębowska
Psycholog, seksuolog
Jestem psycholożką oraz seksuolożką. Ukończyłam pięcioletnie studia magisterskie na kierunku Psychologia Stosowana Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Swoją wiedzę zdobyłam także podczas studiów podyplomowych Seksuologia Praktyczna na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu.
Doświadczenie zawodowe zdobywałam podczas staży i wolontariatów. Szkoliłam się m.in. podczas stażu na Oddziale Psychiatrycznym Szpitala Specjalistycznego im. Ludwika Rydygiera w Krakowie oraz na Oddziale Dziennym Rehabilitacyjnym Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie. Miałam także okazję zorganizować oraz przeprowadzić warsztaty na temat dojrzewania płciowego i emocjonalnego dla dzieci w Kenii w ramach współpracy z organizacją Leczymy z Misją. Obecnie pracuję jako seksuolożka w krakowskich poradniach.
Cały czas aktualizuję i zdobywam nową wiedzę oraz umiejętności na licznych szkoleniach i warsztatach. Pracuję pod stałą superwizją.
W klinice Lanula skupiam się na pracy z kobietami. Udzielam zarówno konsultacji psychologicznych, jak i seksuologicznych. Zapraszam wszystkie osoby, które doświadczają dyskomfortu lub cierpienia w sferze swojej seksualności, mają problemy relacyjne lub chciałyby poprawić swoje życie intymne. Pomagam także osobom z grupy LGBT+ doświadczającym stresu mniejszościowego. Jeśli zmagasz się z bólem podczas stosunku, obniżonym pożądaniem, niemożnością osiągnięcia orgazmu lub martwi Cię zbyt częsta ochota na seks, to konsultacja seksuologiczna dostarczy Ci wiedzy i narzędzi jak poradzić sobie ze swoją trudnością.
